|
Gmina Łukta MIEJSCOWOŚCI 1. Dąg Łukta Gmina Łukta leży na styku Pojezierza Olsztyńskiego i Iławskiego. Największym jej bogactwem jest niepowtarzalny krajobraz, na który składają się liczne jeziora zajmujące łącznie ok. 18km2. Największe z nich: Isąg (Żelazne), Morąg (Morąg), Gil, Długie, Łoby (Wynkowskie), Tabórz i Ruskie prezentują typ rynnowy. Są one doskonałym miejscem do uprawiania sportów wodnych. Innym walorem krajobrazu są lasy, stanowiące ponad połowę obszaru gminy. Takie środowisko sprzyja rozwojowi flory i fauny. Na tym obszarze występuje wiele gatunków zwierząt chronionych, a nawet zagrożonych wyginięciem, które zarejestrowano w „Czerwonej Księdze Zwierząt” (orzeł bielik, sokół, puchacz, rybołów, żuraw oraz bóbr, wydra i żółw błotny). Gmina jest idealnym miejscem do rozwoju agroturystyki. Można tutaj odpocząć w ciszy i spokoju, z dala od miejskiego zgiełku. Na terenie Gminy Łukta znajdują się cztery rezerwaty przyrody: Na terenie gminy znajdują się również liczne pomniki przyrody. Są to w większości przypadków wiekowe dęby o obwodzie przekraczającym 5 metrów. Najciekawszy z nich to dąb „Perkun” w lesie w okolicy Plichty. Elementem dziedzictwa przyrodniczego gminy są również liczne aleje drzew (np. aleja lipowa pobliżu miejscowości Pelnik, skupiska dębów w pobliżu Niedźwiad), w tym przydrożne aleje (np. na trasie Łukta-Worliny), charakterystyczne dla całego obszaru Warmii i Mazur. Do najciekawszych obiektów w Gminie Łukta należy gotycki kościół z początków XV wieku, którego budowa została wsparta finansowo przez Wielkiego Mistrza Zakonnego Urlicha von Jungingena. Obiekt został wzniesiony z czerwonej cegły i kamienia polnego. Świątynia wielokrotnie ucierpiała na skutek powadzonych wojen z wojskami krzyżackimi i francuskimi. Wieża kościelna (w górnej części drewniana, o pochylnych ścianach, zwieńczona pękatym hełmem dzwonnym) została wzniesiona około 1700 roku, podwyższona w 1816 roku. Najważniejszą częścią kościoła jest ołtarz o charakterze tryptyku szafiastego wzniesionego na miejscu gotyckiej szafy ołtarzowej w 1580 lub w 1601 roku. Był on przebudowany i uzupełniony w roku 1601, 1820 i w 1959, kiedy to sprowadzono do Łukty Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z Dzieciątkiem Jezus. Gmina Łukta, ze względu na swoje walory przyrodnicze, jest idealnym miejscem na wycieczki rowerowe. Miłośnicy tych jednośladów mogą korzystać z już istniejących i oznakowanych szlaków lub samemu wyznaczyć sobie własną trasę, korzystając z dróg asfaltowych, polnych czy leśnych. Osoby, które nie posiadają własnego sprzętu, mogą skorzystać z wypożyczalni rowerów prowadzonej przez Fundację Rozwoju Regionu Łukta. W Gminie Łukta oznaczone są trzy malownicze szlaki rowerowe: W gminie dużą wagę przywiązuje się do ochrony środowiska naturalnego. Istnieje nowoczesna oczyszczalnia ścieków oraz ekologiczna kotłownia. Działa tu „Restauracja Wileńska”, gdzie można zjeść doskonałe specjały kuchni kresowej, a także „Kawiarnia Mazurska” - bardzo znane i lubiane miejsce, firma prawdziwie rodzinna, gdzie wszystko zaczęło się od lodów w 1986 r., kiedy Krystyna i Ryszard tworzyli małą „budkę” z lodami. Te szybko zdobyły serca klientów, mimo często długich kolejek. Od najmłodszych lat w kawiarni pomagały córki Magda i Marta. Firma rozwinęła się – dziś w kawiarni można skosztować nie tylko naturalnych rzemieślniczych lodów, a także domowych ciast, gofrów oraz pierogów autorstwa naszej Babci Pierogowej. Do produkcji tych specjałów używane są naturalne składniki, których bogactwo oferują liczne lasy i pola Mazur Zachodnich. W kawiarni można spotkać Panią Krystynę od lat zajmującą się jej smacznym „zapleczem” oraz Pana Ryszarda parzącego pyszne kawy i z pasją gawędzącego o ciekawych historiach tego regionu.
Wieś, niem. Eckersdorf. Położona przy drodze Olsztyn - Morąg, ok. 6 km na płn. – zach. od Łukty. Lokalizacji wsi dokonał w latach 1332-1343 komtur elbląski Zygfryd Sitten. Kościół (dzisiaj pw. Św. Antoniego) istniał już za czasów krzyżackich. Obecny zbudowano w miejscu dawnego w roku 1796. Budynek o zwartej bryle, na planie wydłużonego ośmiokąta. Ołtarz pochodzi z pocz. XVIII w. Obok kościoła drewniana wieża dzwonnicza. W miejscowości od niedawna funkcjonuje Dom Weselny/Restauracja Willa Florentyna, która organizuje wesela oraz liczne imprezy okolicznościowe. Do dyspozycji gości są przytulne i komfortowe pokoje, sala bankietowa, miejsce na grill, plac zabaw. W okolicy jest dużo jezior, najbliższe zlokalizowane 2 km od Willi Florentyny, czyste jezioro z pomostem, w otulinie lasów, obok rezerwat przyrody Jezioro Długie. Wieś, niem. Dungen. Osada została załóżona ok. 130 r. Przez kilka wieków mieszkańcy wsi trudnili się pozyskiwaniem dóbr z okolicznych lasów oraz rybołówstwem na pobliskich jeziorach. W Dągu mieszkał doktor fizyki, pisarz, publicysta Jan Dąbrowski.
Wieś, (niem. Koyden), położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim. Wieś lokowana w 1348 r. na 11 włókach w pobliżu rzeki Pasłęki. Wieś założyli Prusowie. W 1410 r. we wsi były trzy gospodarstwa. 1939 r. było 12 budynków, w tym szkoła. Obok wsi znajdował się mały cmentarz (drugi cmentarz znajdował się za wsią, przy drodze w kierunku na Zajączkowo). W tym czasie we wsi mieszkali: Paul Klutschkowski (rolinik), rodzina Luba, Behrendt Balzer, Behrendt Schultz, pani Kommoss i pani Lutzka, Hannes Rylka (nauczyciel), Ott Sommer (rolnik), Wilhelm Birk (rolnik), Ludwig Czerwonka(rolnik), Wilhelm Karsten, (rolnik), Karl Kommoss.
Wieś, niem. Kammersdorf. Osada położona ok. 2 km na płn. od Łukty. W 1354 r. komtur Elbląga nadał w dziedziczne władanie 11 włók ziemi nad jeziorem Berlingesee na prawie pruskim z dziesięciną i należną służbą obowiązek obrony kraju i wznoszenia zamków. W 1416 r. była to osada zajmująca 1 włók ziemi. W 1600 r. zapisana jako wieś książęca na prawie pruskim posiadająca 26 włók ziemi. Folwark w Komorowie powstał w latach 70. XIX w. W 1907 r. należał do Heinricha Gorsza. W latach 30.XX w. wybudowano przy folwarku dwór. Z zespołu folwarcznego zachowały się spichlerz, cielętnik, chlewnia o kuźnia.
Wieś, niem. Zieegenberg. W 1448 r. zarządca na 43 włókach ziemi majątku Kozia Góra z ramienia Zakonu był niejaki Jakub. Po 140 r. dobra te otrzymał na prawie magdeburskim Mikołaj Sperling za pomoc udzieloną Zakonowi. Jednocześnie otrzymał prawo sądownictwa oraz prawo połowu ryb na jeziorze Morąg.
Wieś, niem. Moldsen. Wieś istniała już ok. 1400 r, Istnieje zapis, że została ona zniszczona po Bitwie pod Grunwaldem. Osada odrodziła się dość szybko. W 1448 r. istniały już trzy gospodarstwa. Wieś ucierpiała ponowni podczas najazdów szwedzkich w I połowie XVII w. i najazdu Tatarów w 1656 r. Wlatach 1709-1711 osadę spustoszyła epidemia dżumy. Przed II wojną św. We wsi działała szkoła, istniał tu również wiatrak mielący zboże dla okolicznych mieszkańców. Prężnie działała ochotnicza straż pożarna. Obecnie we wsi działa Dom Pomocy Społecznej. Wieś jest typową ulicówką z zabudową w większości sprzed II wojny światowej.
Wieś, niem. Bruckendorf. Położona ok. 7 km na płn-wsch. od Łukty, przy drodze na Dobre Miasto. We wsi XIX-wieczny młyn, dziś już w zaawansowanej ruinie. Kilka lat temu, przy robotach porządkowych odkryto akt erekcyjny pomnika poległych w I wojnie św. mieszkańców wsi, obecnie przechowywany w szkole. Sam pomnik nie zachował się do naszych czasów. W Mostkowie urodził się sławny, niemiecki oblatywacz samolotów Hellmut Kalkstein, który w 1939 r. otrzymał medal Lilienthala. Zginał w katastrofie lotniczej wiosną 1939 r. Przy wjeździe do wsi piękny dom z czerwonej cegły o typowej, oberlandzkiej architekturze. Przez osadę przebiega linia kolejowa Olsztyn-Elbląg.
Osada warmińska położona w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. Ostródzkim. Na wschód od miejscowości znajduje się jezioro Morąg.
Osada położona w woj. warmińsko - mazurskim w powiecie i ostródzkim, w gminie Łukta w historycznym regionie Prus Górnych przy drodze wojewódzkiej nr 527. Wieś, niem. Pulfnick. Miejscowość położona na płn. brzegu jez. Isąg, przy drodze Morąg-Olsztyn, ok. 5 km na wsch. od Łukty. Przed II wojną światową zamieszkiwali tu głównie rzemieślnicy: murarze, szewcy i krawcy. Nad brzegiem jez. Isąg znajduje się ładne kąpielisko z pomostem i zapleczem sanitarnym. Od wsch. wieś opływa Pasłęka. Od osady w kierunku wsch. prowadzi piękna aleja lipowa, do ruin młyna na wspomnianej Pasłęce. Pasłęka (rzeka, Gm. Gietrzwałd, Łukta i Miłakowo, niem. Passarge.) ma pow. 1903 ha. Wypływa ze źródeł w okolicy Gryźli (Gm. Olsztynek) na wys. 188 m n.p.m. Jej długość wynosi 211 km, uchodziło Zalewu Wiślanego. W swym górnym biegu płynie szeroką doliną, która częściowo porastają lasy lęgowe, dające bobrom doskonałe schronienie i obitość pożywiania. W tej części stanowi naturalną, wschodnią granicę powiatu ostródzkiego oraz gmin Łukta i Miłakowo. Przez wieki była granicą między katolicką Warmią i ewangelickim Oberlandem. Na Pasłęce znajduje się Rezerwat „Ostoja bobrów na rzece Pasłęce”.
Wieś, niem. Plichte. Położona przy drodze z Taborza do Starych Jabłonek, ok. 2 km na płd. od Taborza. Wieś zabudowana domami z przełomu XIX i XX w. W centrum piękny, drewniany dom z werandą. Ze wzgórza położonego ok. 0,5 km na płn. piękna panorama wsi. Na pln. skraju miejscowości zachowane resztki pomnika poświęconego mieszkańcom poległym w I wojnie św. (obecnie na prywatnej posesji). Ok. 1,5 km na płn., przy wspomnianej drodze do Starych Jabłonek, urokliwe Jezioro Czarne, otoczone przepięknym lasem (0,5 km długości i 100 m szerokości).
Ramoty Wieś, niem. Ramten. Położona na płn.-wsch. skraju jeziora Morąg. Założona w 1340 r. na prawie chełmińskim. Pod koniec XVI w. należała do Achacego Borcka, który założył tu hutę żelaza. W I połowie XVII w. wybudowano tu młyn wodny na rzece Łukciance. Przed II wojną św. folwark należał do rodu zu Dohna. Po 1945 r. było tu świetnie prosperujące Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Wieś w Polsce, niem. Sooben, położona w woj. warmińsko – mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. Osada w Polsce położona w woj. warmińsko – mazurskim , w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1364, jako wieś pruska na 5,5 włóki. Pierwotna nazwa wsi to Schwaygken. W roku 1782 we wsi odnotowano cztery domy, natomiast w 1858 w trzech gospodarstwach domowych było 30 mieszkańców. W latach 1937-39 było 38 mieszkańców.
Wieś, niem. Taberbruck. Dawniej leśna osada o kształcie ulicówki, położona przy drodze Ostróda-Łukta, ok. 17 km na płn. wsch. od Ostródy, nad jeziorem o tej samej nazwie. Wieś zwraca uwagę szczególnie zabudową z XIX i pocz. XX w., nie skażona współczesną architekturą. Przy zach. skraju znajduje się rezerwat sosny Taborskiej. Na wsch. skraju wsi, na wysokim brzegu jez. Tabórz, rosły przed II wojną św. (niektóre rosną do dzisiaj) Dęby Bismarcka. Podobno pod koniec 1806 r. we wsi na krótko zatrzymał się cesarz Napoleon. Jezioro Tabórz, jego powierzchnia wynosi 85 ha, położone na płn. od śródleśnej wsi Tabórz. Ze zbiornika wypływa Tabórzanka, uchodząca do jez. Szeląg Wielki, niegdyś polecana kajakarzom – obecnie spływ nią raczej nie jest możliwy. Na płn. skraju jeziora ładne, położone w lesie pole biwakowe „Markuszewo”.
Wieś w Polsce, dawniej niem. Trukeinen, położona w woj. warmińsko - mazurskim w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. Przed styczniem 1945 r., gdy do wsi wkroczyły wojska radzieckie, we wsi mieszkali gospodarze: Wilhelm Fuchs, Friedrich Wehran, Erns Porschke, Rudolf Engling cieśla Fritz Grunwald, murarze: Fruedrich Kloss, Paul Kuss, Wilhelm Bart, Brunon Poschadel, Friedrich Drabe, Willi Lewandowski, Fritz Krispin, robotnik budowlany Hermann Gruhn, robotnik drogowy Otto Lewandowski, robotnik Jodef Gralki, oraz Adolf Fuchs i Teschner Paul. Wieś, niem. Worleinen. Dawna osada rybacka położona na płd. brzegu jeziora Isąg, przy drodze Łukta-Gietrzwałd, ok. 5 km na wsch. od Łukty. Zachowała interesującą architekturę z XIX i XX w. W miejscowości tej niedawno zbudowano pomost rekreacyjno – widokowy na jeziorze Isąg. Wieś, niem. Wonicken. Wieś powstała prawdopodobnie na pocz. XV w. ale pierwsze zachowane zapiski pochodzą z 1540 r. Wówczas była to osada pruska na 6 włókach chełmińskich. Jej mieszkańcy trudnili się wtedy pozyskiwaniem drewna z lasu, bartnictwem oraz rybołówstwem na jeziorze Łoby. Wieś spustoszyli Tatarzy hetmana Gosiewskiego w 1656 r. Obecnie działa tu wiele gospodarstw agroturystycznych. Istnieje tu także osiedle domków letniskowych. Znajduje się tu obelisk upamiętniający śmierć Albina Kraczkowski, Tadeusza Stachowicza i Stanisława Wruszczaka. W miejscowości znajduje się cmentarz ewangelicki wpisany do rejestru zabytków. W 2017 r. nad urokliwym jez. Brzezne wybodowano pomost oraz usypano plażę, które stanowią teraz wyśmienite miejsce spotkań i odpoczynku.
Urokliwa, turystyczna miejscowość w pobliżu lasu i jeziora Dziki Gil. Będąc w Kotkowie, zapraszamy do baru o nazwie „Szałas” na smaczne posiłki, lody i napoje. Czynny jest sezonowo maj-wrzesień. Osada w woj. warmińsko-mazurskim w powiecie ostródzkim. W Zajączkowie wybodowana została jedna z 3 nowych świetlic wiejskich, stanowiąca miejsce spotkań i uroczystości dla mieszkańców. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KALENDARZ WYDARZEŃ
Gminny Ośrodek Kultury w Łukcie, adres: ul. Kościelna 2B, 14-105 Łukta, godziny otwarcia: 09:00 - 19:00, |